Consuminderen: waarom en hoe?

Consuminderen is nodig om ervoor te zorgen dat we binnen de planetaire grenzen blijven. De aarde is niet oneindig uitputbaar, dus oneindige groei nastreven is niet realistisch en zal ervoor zorgen dat de aarde uitgeput raakt. We worden continu aangespoord om te consumeren, maar is dat nou echt nodig? Heb je dat extra truitje echt nodig? Heb je echt nu al een nieuwe telefoon nodig? Het wordt tijd dat we onze definitie van welvaart aanpassen. Consuminderen zou daar een onderdeel van moeten zijn.

Jevons Paradox

Herken je dat? Een product claimt duurzaam te zijn, waardoor je geneigd bent het te kopen. Terwijl je het misschien niet eens nodig had. Of misschien koop je er meer van, omdat het ’toch duurzaam is’. Hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld elektrische auto’s: wanneer men een elektrische auto aanschaft, is de kans groot dat er meer kilometers mee gereden worden, omdat het ’toch duurzaam is’.

Dit verschijnsel wordt de Jevons Paradox genoemd en heeft te maken met eco-efficiency en eco-effectiveness. Eco-efficiency betekent dat de negatieve (positieve) impact per product lager (hoger) is. In relatieve termen is het product dus ‘beter’ (bijvoorbeeld minder CO2 per product, meer gerecyclede materialen per product, etc.). Als we er echter meer van consumeren, schieten we er in absolute termen niet zo veel mee op. Het wordt dus pas eco-effective als de negatieve (positieve) impact in absolute hoeveelheid is afgenomen (toegenomen).

Consuminderen

Eco-effectiveness is dus waar we naar zouden moeten streven, omdat dit zorgt voor een duurzamere wereld. We kunnen eco-effectiveness bereiken door te consuminderen. Daarvoor is het gevoel van sufficiency nodig: genoeg hebben, tevreden zijn met wat je hebt, less is more, etc.

Natuurlijk is het goed om duurzame(re) alternatieve te kiezen wanneer je iets gaat kopen. Het is echter wel belangrijk dat je bewuste keuzes blijft maken in je koopgedrag. Want door te blijven consumeren, zullen we geen duurzamere samenleving creëren. We moeten leren consuminderen.

Maar hoe ga je bewuste keuzes maken in je koopgedrag en consuminderen in een wereld waar aanbiedingen, mooie spullen en reclames je om de oren vliegen? Hieronder volgen mijn 3 tips:

• Neem de tijd om na te denken over de aankoop die je wilt gaan doen. Heb je dit product nodig? Zo ja, kun je het lenen? Kun je het tweedehands kopen? Heb je een soortgelijk product niet al toevallig thuis liggen? Door even bewust na te denken over je aankoop, zul je merken dat je toch niet zo veel nieuwe dingen hoeft te kopen als dat je in eerste instantie dacht.
• Schrijf je uit van maillijsten met aanbiedingen en ontvolg accounts op social media waarvan je merkt dat je getriggerd wordt om (niet nodige) aankopen te doen. Je zult merken dat je minder vaak op hun websites rondneust als je niet constant wordt geprikkeld door hun aantrekkelijke berichten.
• Houd lijstjes bij van de aankopen in een categorie waarin jij wil consuminderen. Wil je minder kleding kopen? Houd voor een jaar bij wanneer en wat je koopt, en voor hoeveel geld. Aan het eind van het jaar heb je dan een goed inzicht van wat je allemaal uitgeeft en waaraan. Zo kun je doelen stellen voor het jaar daarop. Maak er een spelletje van met jezelf: lukt het je om minder te kopen dan vorig(e) maand/kwartaal/jaar?

Wil je nog meer lezen over consuminderen? Ik vond dit artikel van MaatschapWij ook erg inspirerend!